Povrtarstvo
Paradajzov moljac (Tuta absoluta)
Paradajzov moljac (Tuta absoluta) spada u najvažnije štetočine paradajza i poslednjih nekoliko godina, uz belu leptirastu, tripse i pamukovu sovicu, predstavlja štetočinu koja prouzrokoje najveće štete. Posebno je štetna u zatvorenom prostoru, ali su štete primećene u manjem obimu i u proizvodnji na otvorenom. Na površinama gde dođe do prenamnoženja, štete mogu biti 80-100%.
Živi na središnjem delu lista, između lica i naličja, hrani se lisnim tkivom i pravi hodnike ili mine. Vremenom dolazi do potpunog propadanja lista, ubušuje se u stablo, vršne grane i plodove. Najveće štete pravi na plodovima koji nakon ubušenja larve nemaju nikakvu upotrebnu vrednost.
Problem u suzbijanju predstavlja kratak ciklus razvoja, veliki broj generacija (10-12) i velika fertilnost ženke (jedna ženka položi 250-260) jaja. Problem u suzbijanju predstavlja i preklapanja generacija, pa su na jednoj biljci prisutni svi razvojni stadijumi. Veliki broj generacija i nepravilna primena pesticida dovode do pojave rezistentnosti štetočine na pojedine insekticide i grupe insekticida.
Kako se zaštiti od ove štetočine?
Pored hemijskih, važne su i agrotehničke mere borbe kao što su postavljanje anti insekt mreža u plastenike kojima se smanjuje ulazak štetočine, ali i ukanjanje biljnih ostataka tokom vegetacije, a pogotovu posle vegetacije. Veliku pomoć u suzbijanju predstavlja rano otkrivanje prisutnosti pomoću feromonskih klopki. Prilikom suzbijanja potrebno je voditi računa i o antirezistentnoj strategiji i naravno ispoštovati karence primenjenih preparata.
Za suzbijanje se koriste inskticidi iz grupe piretroida kao što su deltametrin ili lambda cihalotrin, avermektina - abamektin, emamektin - benzoat (Triton) i IGR piriproksifen i hlorantraniliprol.
U strategiji suzbijanja važno je znati koji inskticidi deluju na koje razvojne stadijume. Iz ove konstatacije, pravci suzbijanja su delovanje na odrasle forme, delovanje na jaja i delovanje na larve što je i najteži oblik uništavanja štetočine. Takođe, često se primenjuje kombinacija inskticida kako bi se jednim tretmanom suzbilo više razvojnih stadijuma. U skladu sa tim, mogu se primeniti Polux i Harpun koji odlično suzbijaju i belu leptirastu vaš. Ovu kombinaciju primeniti 2 puta u intervalu od 7 dana.
Nakon toga preporučuje se primena praparata Triton 2 l/ha. Triton deluje sistemično, kontaktno i digestivno, Ubrzo nakon primene insekti prestaju da se hrane i nakon toga dolazi do paralize, a uginuće nastaje za 2-4 dana. Triton primeniti dva puta u intervalu od 7 dana. Sa porastom temperatura primeniti preparate na bazi hlorantraniliprola u intervalu 5-7 dana dva puta. Veoma je važno prilikom primene preparata ne smanjivati preporučene doze primene ili utrošak vode, pogotovu kod primene piretroida i piriproksifena gde je važna distribucija preparata na svim biljnim delovima.
Pre upotrebe preparata obavezno pročitati uputstvo i ponašati se u skladu sa preporukama!
